OPIS ZASOBU
Seti@home powstał na zajęciach dr Olgi Katafiasz jako próba zmierzenia się w dramacie z konwencją fantastycznonaukową.  Bazując na ustaleniach naukowców, którzy potwierdzili istnienie dźwięków w przestrzeni międzyplanetarnej, tzw. szumu kosmicznego, starałam się opowiedzieć o uniwersalnej tęsknocie za tym, by we Wszechświecie istniał wyższy niż ludzki porządek.  Bohaterowie Seti@home uczestniczą w społecznościowym programie naukowym, polegającym na nasłuchiwaniu kosmicznego szumu w nadziei odkrycia w nim prawidłowości świadczących o tym, że jest to komunikat nadany przez inną cywilizację. Gdy pojawia się coś na kształt sygnału, każda z postaci próbuje odnaleźć jego sens, zdradzając przy tym własne pragnienia i lęki. Ostatecznie dochodzi do przełomowego dla bohaterów kontaktu, choć niekoniecznie z przedstawicielami cywilizacji pozaziemskiej. Tekst miał swoją prapremierę pod zmienionym tytułem Sferia w reżyserii Katarzyny Szyngiery, w Teatrze Polskim w Bielsku-Białej. 

 

MARIOLA
PIOTR
MAREK
MAGDA
ANDŻELIKA/TINA
TATUAŻYSTKA

PRACOWNICA BIURA
STARSZY MĘŻCZYZNA
PROGRAMISTA
ONANISTA
PODWŁADNY
ZWIERZCHNICZKA
KINOMAN
KINOMANKA
ARTYSTKA
MATKA
OJCIEC
DZIECKO

parking galerii handlowej

Scena 1

MARIOLA
Witam. Witam serdecznie. Cieszę się, że Państwo przybyli. W tak licznym gronie. Cieszę się. To pozwala mi wierzyć, że wciąż jeszcze jest dla nas szansa. Cieszę się! Trzeba działać. Ja zawsze powtarzałam sobie, że trzeba być aktywnym. Bez względu na dziedzinę. Dynamicznym i aktywnym. Wtedy i tylko wtedy można liczyć na sukces. Dziękuję, że Państwo podzielają moje zdanie. Dziękuję w imieniu moim i mojego męża. On stoi tam. Mój mąż. Dziękuję. Dziękujemy. Zaraz zaczniemy. Tak się cieszę, że jest Państwa tyle. Cieszymy się. Dziękujemy. Udało nam się dokonać paru nagrań „Błysków”. Tak to roboczo nazwaliśmy. „Błyski”. Dziękujemy. Razem, razem nam się uda. Wiem, że przyjdzie więcej osób, że będą przybywać kolejni i kolejni. Może nie ma sensu czekać. Zacznę. Zaczniemy. Od prezentacji materiału. „Błysków”. Proszę.

WIDEO 1
na ekranie pojawiają się niewyraźne obrazy
po jakimś czasie obraz ulega wyostrzeniu
na ekranie komputera pojawia się twarz pracownicy biura
w lewym dolnym rogu widać fragment szafy
może to być szafa archiwizacyjna, jakiej używa się w biurach lub urzędach
na ścianie wisi kalendarz z zaznaczonym dniem 15 czerwca 2013 r.
kobieta siedzi przy biurku, co chwila odsuwa się od blatu i wówczas widać, że ma na sobie beżowy żakiet, pod spodem białą wyprasowaną koszulę
kobieta zdejmuje okulary (tanie), prawą dłonią rozmasowuje miejsca, w których oprawki uciskały jej nos
kobieta schyla się pod biurko, po czym prostuje się
w ręku ma jabłko, zaczyna je jeść
kobieta wpatruje się bezmyślnie w ekran komputera
po jakimś czasie obraz wyłącza się

MARIOLA
Czy ktoś rozpoznaje tę kobietę? Albo wnętrze? Czy ta pani jest tu z nami?

WIDEO 2
na ekranie pojawia się twarz sześćdziesięcioletniego mężczyzny
na ścianie za nim widoczna jest tapeta w drobny kwiecisty wzór
mężczyzna wstaje od komputera
w zasięgu pola widzenia kamery ukazuje się wnętrze pokoju – kawałek blatu przykrytego ceratą, róg tapczanu, trzy poduszki, fragment meblościanki na wysoki połysk, za szybą meblościanki tania porcelana, białe talerze ze srebrną obwódką, dzbanek z wyszczerbionym dziobkiem, szklanki w metalowych koronkowych uchwytach
mężczyzna wychodzi z pokoju, zapala światło w korytarzu, zakłada kurtkę na wacie
mężczyzna gasi światło, opuszcza mieszkanie
za szybą meblościanki, między elementami zastawy pocztówka z napisem „The truth is out there”
obraz wyłącza się

WIDEO 3
na ekranie pojawia się klatka piersiowa mężczyzny
mężczyzna trzyma w dłoni płytę CD
mężczyzna czyta napis na płycie

PROGRAMISTA
„Nie musisz pracować w NASA, by eksplorować przestrzeń kosmiczną.
Nie musisz studiować w Berkeley, by stać się sławnym naukowcem.
Nie musisz posiadać skomplikowanego sprzętu, by wziąć udział w kosmicznych łowach.
Wystarczy, że korzystasz z podstawowego komputera personalnego.”
Tyle mam.
„To wezwanie nie uznaje granic ekonomicznych, kulturowych, politycznych.
Nie pozwól się ograniczać!
Ambicje i potrzeba poznania nie są uwarunkowane geograficznie ani społecznie!
Wykorzystaj swój potencjał we wspólnej sprawie!
To wezwanie dotyczy każdego z Nas!
To wezwanie skierowane jest właśnie do Ciebie!”
Super.
„5,4 miliona uczestników.
2,4 miliona aktywnych komputerów.
769 TeraFLOPS prędkości obliczeniowej.
Projekt Seti@home jest jak dobre kino.
Nie musisz nawet wstawać z fotela, by zyskać zupełnie nową tożsamość.
Stań się odkrywcą międzyplanetarnej inteligencji!
Dołącz do globalnego zespołu!
Bądź z nami, gdy wykonamy milowy krok w dziejach ludzkości.
Wykorzystaj swoją szansę na międzynarodową sławę!”
Jasne.
„Proszę włożyć dołączoną płytę do odtwarzacza CD, uruchomić instalator programu i postępować zgodnie z instrukcją.”
Już się robi.
„Uczestnik dnia – Dan: Hej, mieszkam w małej miejscowości w Ohio. W chwili obecnej pracuję jako programista. Jestem singlem i wciąż szukam.”
obraz wyłącza się

WIDEO 4
na ekranie pojawia się twarz Andżeliki wpatrzonej w ekran komputera

ANDŻELIKA
Program zostaje poprawnie zainstalowany.
Gdy komputer przechodzi w stan spoczynku, zamiast standardowego wygaszacza ekranu na monitorze pojawia się trójwymiarowy wykres.
Słupki wykresu są różnej wielkości.
Wydłużają się i kurczą rytmicznie.
Przyjmują barwy tęczy.
Jeden kolor płynnie przechodzi w drugi.
Granice zacierają się.
Słupki wykresu falują organicznie.
Przypominają sierść fantastycznego zwierzęcia oglądaną w dużym zbliżeniu.
Albo arktyczną zorzę polarną.
Po upływie paru dni na tle wykresu pojawiają się niewyraźne obrazy.
Początkowo przypominają trudne do odczytania rejestracje z kamer przemysłowych.
Po jakimś czasie obraz ulega wyostrzeniu i zyskuje jakość nagrania z kamery internetowej.
Na ekranie komputera rozpoznać można twarz dziecka.
Dziecko nie porusza się.
Dziecko ze skupieniem wpatruje się w monitor.
Skokowy ruch gałek ocznych sugeruje, że dziecko ogląda bajkę lub film.
W rzeczywistości ogląda abstrakcyjne wzory wygaszacza ekranu.
Po godzinie obraz wyłącza się.
obraz wyłącza się

WIDEO 5
na ekranie pojawia się twarz młodego mężczyzny
mężczyzna ma zamknięte oczy, głowę odchyloną do tyłu
energicznie porusza dłonią
po chwili otwiera oczy
drugą dłonią pospiesznie sięga w kierunku ekranu
obraz wyłącza się

WIDEO 6
na ekranie komputera pojawia się tył ludzkiej głowy
fryzura sugeruje, że jest to kobieta
ruchy głowy sugerują, że kobieta się śmieje
kobieta gestykuluje zawzięcie
najwyraźniej prowadzi rozmowę z osobą spoza kadru
w pewnym momencie kobieta odwraca się (wciąż uśmiechnięta) i patrzy na ekran komputera
twarz kobiety poważnieje
nie słychać jej głosu, ale na podstawie ruchu warg można rozpoznać wypowiadane słowa

MARIOLA
Co jest, kurwa?
Ej, chodź tu.
Popatrz, co to jest?
kobieta energicznie sięga dłonią w kierunku ekranu
obraz wyłącza się

WIDEO 7
na ekranie komputera pojawia się wnętrze rejestrowane z żabiej perspektywy
w obrębie kadru widać fragment włochatego szarego dywanu
na dywanie leżą dwa ludziki lego
jeden z nich jest astronautą
drugi ma na sobie czarne spodnie i niebieską koszulę, na twarzy plastikowy zarost
po dłuższej chwili w kadrze pojawiają się cztery łapy
kot ociera się o ekran laptopa, po czym kładzie się na klawiaturze
słychać mruczenie
uwagę kota przykuwa zielona lampka informująca o rozpoczętej rejestracji video
kot wpatruje się prosto w oko kamery
obraz wyłącza się

WIDEO 8
na ekranie pojawia się twarzy młodej kobiety w zbliżeniu tak dużym, że zajmuje cały kadr

ANDŻELIKA
Mam nadzieję, że ktoś mnie widzi.
Bo mówię to i nie wiem, czy to ma jakikolwiek sens.
Głupio tak gadać i nie wiedzieć, czy ktoś cię w ogóle słucha.
No, ale muszę to powiedzieć.
Może ktoś ma podobnie.
Może mi jakoś pomoże, coś poradzi.
Nazywam się Andżelika.
Pracuję jako fryzjerka i jestem uczciwą skromną osobą.
Dlatego ta sytuacja tak bardzo mnie krępuje.
Mój komputer ma wirus.
Jakiś błąd.
Wzywałam specjalistów, ale mówią, że wszystko jest w porządku.
To nie prawda, tylko oni nie umieli tego naprawić.
Na ekranie komputera pojawiają mi się obrazy z kamer innych ludzi.
Często bardzo intymne.
I to właśnie bywa takie krępujące.
Ja nie chciałabym, żeby mnie ktoś tak oglądał.
To nie w porządku.
Tak się nie robi.
Sama zaczęłam zaklejać moją kamerę plasterkiem.
Takim zwykłym na odciski, to zresztą nie ma znaczenia, jaki to plasterek.
Ja mam taki właśnie.
kobieta pokazuje do kamery plasterek
Może te na odciski nie są najlepsze, bo mają w środku taki płyn…
Specjalny…
Żeby te odciski leczyć…
Można użyć jakiegokolwiek plasterka.
Nawet zwykłej taśmy,
No właśnie i ja…
Ja chciałabym was ostrzec, że możecie być widziani.
Próbowałam zasygnalizować to osobom, które sama widzę, ale one nie zawsze, a w sumie nigdy, nie widzą mnie.
Więc nie wiem, jak mam to zrobić.
Nie chcę być intruzem.
Ostatnio widziałam, jak jakiś facet bił kobietę.
Strasznie ją lał, po całym ciele.
To było przerażające.
I nic nie mogłam z tym zrobić.
Zanim przyjechała do mnie policja, obraz zdążył zniknąć.
Nie chcieli mi uwierzyć.
Mówili, że to taka odmiana porno.
Ale to było naprawdę.
Wiem to.
Bezradność jest najgorsza.
Jeśli ktoś z was mnie widzi teraz, proszę przekażcie tę informację dalej.
I zaklejajcie kamery.
Im rzadziej będę widziała obrazy, tym bardziej będę pewna, że ktoś mnie usłyszał.
Pozdrawiam was wszystkich.
Andżela.
obraz wyłącza się

WIDEO 9
na ekranie pojawia się wnętrze salonu tatuażu
w obrębie kadru znajduje się goły brzuch klienta oraz dłonie Tatuażysty w trakcie wykonywania pracy

TATUAŻYSTKA
Zniżka… zniżka…
Wszyscy proszą o zniżkę.
A to student, a to stały klient, a to emeryt.
A ceny barwników idą w górę.
Czynsz zresztą też.
Tylko usługi nie.
Sam nie wiem, muszę się zastanowić.
Ciężko jest.
Też chciałbym się ustatkować.
Móc zabrać żonę na wakacje, kupić jej jakiś prezent.
Ale jaka kobieta mnie zechce?
Kobiety są teraz bardzo sprytne.
Za byle kogo nie pójdą.
Samochód pierwsza klasa, mieszkanie, dobre ciuchy.
Kasa nie jest bez znaczenia, cokolwiek by mówić.
Tu nie ma miejsca na żadne zniżki.
A oczekiwania idą w górę.
Jak to wszystko pogodzić?
Kiedyś zdawałem na Akademie Medyczną.
Byłem dwudziesty na liście, a przyjęli dziewiętnaście osób.
Taki niefart.
I teraz moi znajomi, co pokończyli akademię prowadzą własne gabinety albo nawet całe kliniki.
W Szwajcarii jedna znajoma mieszka.
Ma własną klinikę chirurgiczną.
Jedną z najlepszych na świecie.
Zjeżdża się do niej klientela z całego świata.
Tom Cruise robił u niej nos.
Za grubą kaskę.
Innym też się powodzi.
A to zęby, a to prywatne porodówki zgodne z najnowszymi trendami eko.
A ja dziaram małolaty albo starych rockmanów… bez obrazy…
Ile można?
Jedno miejsce pod kreską, a teraz jestem tu…
I co? Nawet nie ma się jak przekwalifikować.
Całe życie będę dłubał ludziom pod skórą.
Dla takich pieniędzy inni nie wzięliby nawet igły do ręki.
A co jak tatuaże wyjdą z łask?
Jak nadejdzie era niczym nieskalanej, dziecięco-gładkiej skóry?
Co wtedy?
Wszystkim wydaje się, że to takie proste.
Że nie jest aż tak źle albo że jakoś się to ułoży.
Ale stąpamy wszyscy po cienkim lodzie.
Ja przynajmniej jestem tego świadomy.
Przynajmniej tyle.
Aż tyle.
Lepiej nie będzie, nie ma się co łudzić.
obraz wyłącza się

WIDEO 10
na ekranie pojawia się twarz Marka

MAREK
To spisek rządowy.
Oszukali nas.
Dobrowolnie zgodziliśmy się wziąć udział w programie badawczym, ale to nie jest żaden program badawczy.
To jest sposób na kontrolowanie społeczeństwa.
Zostawiacie w domu włączone komputery.
Otwarte klapy.
Nie zastanawialiście się, kto z tego korzysta?
Znajomi pukali się w czoło, mówili, że przez Seti komp padnie mi po roku.
Że bateria nie wytrzyma, że ktoś naciąga mnie na dodatkowe koszty mamiąc międzynarodową sławą.
Jak nie dać się wykorzystać?
Głupcy!
Myśleli, że chodzi im o tanie kompy.
A to chodzi o was! O nas!
Klapa otwarta.
Kochacie się z żoną, a tu włącza się kamera i ci zboczeńcy mają uciechę.
Obserwują nas cały czas.
Zbierają informacje, które potem wykorzystywać będą przeciwko nam.
Sprzedadzą nas.
Tylko coś im się pomieszało i ludzie zaczęli się orientować, co jest grane.
Nie damy się tak łatwo.
Sprawę trzeba nagłośnić.
Mamy prawo do prywatności, mamy prawo do intymności, mamy prawo wiedzieć!
Wzywam was do solidarnego działania w imię prawdy!
obraz wyłącza się

WIDEO 11
na ekranie komputera pojawia się twarz Magdy
kobieta uważnie wpatruje się w ekran
po dłużej chwili uśmiecha się
obraz wyłącza się

WIDEO 12
na ekranie pojawiają się twarze kobiety i mężczyzny w garniturach

ZWIERCHNICZKA
Masz raport?

PODWŁADNY
Próbowałem zgromadzić wszystkie informacje, jakich możemy być pewni, ale niewiele tego jest.

ZWIERZCHNICZKA
Szef będzie wkurzony.

PODWŁADNY
Wiem, ale co poradzę?
Wszystkie komputery, do których próbowano się włamać, zostały poddane dokładnym przeglądom technicznym.
Okazało się, że system nie odnotowywał żadnych połączeń z jakimikolwiek urządzeniami zewnętrznymi.

ZWIERZCHNICZKA
Musiały zostać jakieś ślady.

PODWŁADNY
Wiem, a jednak nic tam nie ma.
Żadnego śladu po transferze.
Nic. Nawet najmniejszej ilości danych.

ZWIERZCHNICZKA
Myślisz, że doszło do przecieku?

PODWŁADNY
To niemożliwe.

ZWIERZCHNICZKA
Skąd taka pewność?

PODWŁADNY
Nie ma żadnych śladów.

ZWIERZCHNICZKA
I to właśnie jest najbardziej podejrzane.
Jeśli nie ma żadnych śladów, możemy być pewni, że albo doszło do przecieku albo ktoś stara się zmylić naszą uwagę, a tak na prawdę nigdy nie chodziło o przeciek.

PODWŁADNY
A więc o co?

ZWIERZCHNICZKA
Intuicja podpowiada mi, że ptaszek wyfrunął z klatki.
Powinniśmy wzmóc czujność.

PODWŁADNY
Może to po prostu fałszywy alarm.

ZWIERZCHNICZKA
A może ktoś z wewnątrz stara się uśpić naszą uwagę.
Nigdy nic nie wiadomo.
Lepiej chuchać na zimne.
Mów, co masz.

PODWŁADNY
Niektórzy pracownicy zainstalowali na służbowych komputerach darmowy software Seti@home.

ZWIERZCHNICZKA
Seti@home?

PODWŁADNY
Search for Extraterrestrial Intelligence.
To nazwa społecznościowego programu naukowego poświęconego badaniom pozaziemskich cywilizacji.
Został on uruchomiony 17 maja 1999 roku jako część ogólnoświatowego projektu koordynowanego przez Uniwersytet Kalifornijski w Berkeley.

ZWIERZCHNICZKA
Amerykanie?

PODWŁADNY
Tak.

ZWIERZCHNICZKA
Jak to działa?

PODWŁADNY
Na prywatnym sprzęcie komputerowym uczestnicy programu instalują aplikację umożliwiającą pobieranie pakietów danych będących zapisem kosmicznego szumu radiowego rejestrowanego na bieżąco przez radioteleskop w Arecibo w Portoryko.
Następnie aplikacja analizuje dane pod kątem cech, które mogą świadczyć o tym, że sygnał został nadany przez pozaziemską inteligencję.
Najprościej mówiąc, program szuka prawidłowości, powtarzających się sygnałów, ciągów cyfr.
Wyniki operacji obliczeniowych przesyłane są online do centrali w Berkeley i tam poddawane kolejnym analizom.

ZWIERZCHNICZKA
Wykorzystują pamięć obliczeniową naszych komputerów.
Sprytne.
Powinniśmy tego zakazać.
To spowalnia sieć i obniża naszą efektywność, tak czy nie?

PODWŁADNY
Aplikacja aktywizuje się dopiero, gdy komputer przechodzi w stan spoczynku.
Działa jak wygaszacz ekranu.

ZWIERZCHNICZKA
Ale pochłania prąd, tak czy nie?
Lepiej wyłączać komputery.
Tak czy nie?

PODWŁADNY
Tak, oczywiście. W każdym bądź razie, po wstępnych ekspertyzach sam program wydaje się bezpieczny.

ZWIERZCHNICZKA
Więc w czym tkwi problem?

PODWŁADNY
Problem polega na tym, że w momencie aktywizacji dostępu do danych z serwera Seti, komputer łączy się równocześnie z innymi użytkownikami.
Wówczas na sprzęcie pracowników naszej firmy pojawia się podgląd z kamer internetowych obcych komputerów.
Połączenie trwa chwilę i nie pozostawia żadnych trwałych śladów w systemie.

ZWIERZCHNICZKA
Dziwne.

PODWŁADNY
To nie powinno mieć miejsca.
Aplikacja nie zakłada takiej funkcji.
Kontaktowaliśmy się w tej sprawie z dystrybutorem.

ZWIERZCHNICZKA
Amerykanie…

PODWŁADNY
Tak.

ZWIERZCHNIK
I co?
Podwładny
Twierdzą, że to jakiś błąd.
Dotychczas nie spotkali się z niczym podobnym.

ZWIERZCHNICZKA
Mogą kłamać.

PODWŁADNY
Nie ma żadnych prawidłowości w częstotliwości nawiązywania połączenia.
Sygnały z innych komputerów wysyłane są zupełnie przypadkowo.
Nie jesteśmy w stanie określić nawet geograficznego zasięgu sieci, w obrębie której dochodzi do wymiany danych.
Rysy fizjologiczne osób, których twarze pojawiają się na ekranie, wskazywać mogą, że są to przedstawiciele rasy europoidalnej.
Na podstawie ubioru oraz wystroju zamieszkiwanych przestrzeni uznać ich można za mieszkańców Polski.
Ale tak jak mówię – są to tylko przypuszczenia.

ZWIERZCHNICZKA
Nie istnieje żaden algorytm, według którego zachodzi łączność?

POWDŁADNY
Nie byłem w stanie odkryć żadnych zależności.

ZWIERZCHNICZKA
Należy się skontaktować z wszystkimi osobami, które zainstalowały ten program.
Jak on…?

PODWŁADNY
Seti.

ZWIERZCHNICZKA
Seti.

PODWŁADNY
Seti@home.

ZWIERZCHNICZKA
Seti@home.

PODWŁADNY
Może na razie trzeba pozwolić im działać?
Jednocześnie można poddać ich komputery stałej obserwacji.

ZWIERZCHNICZKA
Taka opcja jest zbyt czasochłonna.
Nie mamy gwarancji, że do tego czasu hakerzy nie złamią naszych zabezpieczeń.

PODWŁADNY
O ile to w ogóle są hakerzy.
obraz wyłącza się

WIDEO 13
na ekranie pojawia się szara plama
różnice w natężeniu światła powodują zmianę odcieni szarości
słychać odgłosy pisania na klawiaturze
słychać czyjś oddech
obraz wyłącza się

WIDEO 14
na ekranie pojawia się napis trzymany przez Mariolę:
JEŚLI WIDZISZ TEN NAPIS, OZNACZA TO, ŻE PODOBNIE JAK MY ZOSTAŁEŚ PODDANY MANIPULACJI. WSZYSCY JESTEŚMY OBSERWOWANI. PROSIMY CIĘ ZACHOWAJ ROZSĄDEK I NIE KONTAKTUJ SIĘ Z POLICJĄ – NIE MA GWARANCJI, ŻE STANIE PO NASZEJ STRONIE. MUSIMY ROZPOZNAĆ SKALĘ ZJAWISKA. ORGANIZUJEMY SIĘ W TYM CELU. PRZYJDŹ JESZCZE DZIŚ O GODZINIE 19:00 NA SZÓSTY POZIOM PARKINGU GALERII HANDLOWEJ…
obraz wyłącza się